O όρος Αναπτυξιακή Δυσπλασία του Ισχίου (DDH) περιγράφει μια ποικιλία παθήσεων της άρθρωσης του ισχίου κατά τις οποίες η ανωτέρω άρθρωση δεν αναπτύσσεται φυσιολογικά.
Η άρθρωση του ισχίου αποτελείται από το άνω μέρος του μηριαίου οστού που έχει σχήμα σφαίρας (κεφαλή) και την υποδοχή της λεκάνης (κοτύλη). Στα μωρά περιγράφονται διάφορες αναπτυξιακές παθήσεις του ισχίου. Στις πιο ήπιες μορφές, η υποδοχή – κοτύλη δεν είναι αρκετά βαθειά. Στις πιο σοβαρές περιπτώσεις, η μηριαία κεφαλή είναι εντελώς παρεκτοπισμένη εκτός της κοτύλης και εξαρθρωμένη. Στο παρελθόν η κατάσταση αυτή ήταν γνωστή με τον όρο συγγενές εξάρθρημα του ισχίου.
Ένα έως δυο στα εκατό παιδιά γεννιούνται με κάποιο πρόβλημα στο ισχίο. Μπορεί να συμβεί σε οποιοδήποτε μωρό αλλά υπάρχουν κάποιοι παράγοντες που αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης:
- Ισχιακή προβολή κατά τους 3 τελευταίους μήνες της κύησης και ιδιαίτερα αυτή με τα πόδια σε έκταση
- Θετικό οικογενειακό ιστορικό
- Ελαττωμένη ποσότητα αμνιακού υγρού κατά την κύηση (ολιγοϋδράμνιο)
- Οποιοσδήποτε λόγος αυξάνει την ενδομήτρια πίεση στο έμβρυο (δίδυμος κύηση, μεγάλο βάρος εμβρύου, πρωτότοκα βρέφη)
- Φάσκιωμα
- Τα κορίτσια πάσχουν πιο συχνά από τα αγόρια σε αναλογία 5/1
- Συνύπαρξη άλλων εμφανών κλινικά παθήσεων που συνδέονται αιτιολογικά με αυξημένη ενδομήτρια πίεση (συγγενές ραιβό μετατάρσιο, συγγενής ραιβοϊπποποδία, αρθρογρύπωση, ραιβόκρανο) και ενδεχομένως να συνυπάρχει αναπτυξιακή δυσπλασία ισχίου.
Όλα τα μωρά εξετάζονται τις πρώτες μέρες της ζωής τους για τα ισχία. Εάν υπάρχει παθολογική κίνηση της άρθρωσης του ισχίου τότε μιλάμε για ασταθές ισχίο. Ανάλογα με την βαρύτητα της αστάθειας μπορεί να χρειαστεί θεραπεία ή να ζητηθεί επανεξέταση σε λίγες εβδομάδες.
Στις δυτικες χωρες επιβαλλεται να γίνει έλεγχος των ισχίων με υπερηχογράφημα. Η εξέταση αυτή είναι μη παρεμβατική και είναι παρόμοια με το υπερηχογράφημα που γίνεται στην μητέρα κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης. Είναι χρήσιμη στον γιατρό ώστε να έχει μια πλήρη απεικόνιση των ισχίων και να μπορεί να ελέγξει πως αναπτύσσεται η άρθρωση.
Κάθε μωρό πρέπει να ελέγχεται τακτικά για πιθανά προβλήματα της άρθρωσης του ισχίου. Στα μεγαλύτερα παιδιά τα σημεία που μπορεί να υποδηλώνουν πρόβλημα στα ισχία είναι ανισοπτύχωση στους γλουτού και τους μηρούς, δυσκολία στο άνοιγμα των ποδιών, διαφορά στο μήκος των κάτω άκρων και ανώμαλη βάδιση.
Όταν οι γονείς ενημερώνονται για την πάθηση του μωρού τους είναι φυσιολογικό να στενοχωριούνται. Αυτό που πρέπει να ξέρουν οι γονείς είναι ότι το μωρό τους δεν πονά αν και μπορεί να αντιδρά στην εξέταση.
Όταν γίνει αρχικά η διάγνωση του προβλήματος του ισχίου οι γονείς έχουν μια συναισθηματική αντίδραση. Κάθε γονέας αντιδρά διαφορετικά. Άλλοι εκφράζουν φόβο, άλλοι δυσαρέσκεια και άλλοι άγχος σε διαφόρους βαθμούς. Αυτή είναι η φυσιολογική αντίδραση όταν το αγαπημένο σας μωρό διεγνωστεί με κάποιο πρόβλημα στα ισχία. Αλλά πάρα πολλά παιδιά στο παρελθόν έχουν αντιμετωπίσει την ίδια πάθηση και πολλοί γονείς έχουν βρεθεί στην ίδια θέση και έχουν δει τα παιδιά τους να μεγαλώνουν φυσιολογικά και να έχουν μια πλήρη και δραστήρια ζωή.
Είναι η θεραπεία απαραίτητη;
Σε κάποια μωρά μια ήπια αστάθεια του ισχίου διορθώνεται χωρίς κάποια θεραπεία, αλλά προς το παρόν δεν υπάρχει τρόπος να γνωρίζουμε ποια ισχία μπορούν να αυτοδιορθωθούν. Έτσι όλα τα μωρά που διαγιγνώσκονται με πρόβλημα στα ισχία πρέπει να παρακολουθούνται στενά και σε αρκετά πρέπει να γίνει θεραπεία εφόσον η αστάθεια δεν αυτοβελτιώνεται. Χωρίς θεραπεία, η ανάπτυξη του ισχίου μπορεί να μην είναι φυσιολογική πράγμα που αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης οστεοαρθρίτιδος στο μέλλον.
Τι περιλαμβάνει η θεραπεία;
Εάν η διάγνωση γίνει άμεσα μετά την γέννηση, τότε εφαρμόζεται ένας ελαφρύς κηδεμόνας (Tuebinger Schiene ) που συγκρατεί τα πόδια ανοικτά (απαγωγή) και σε κάμψη. Αυτή είναι η σωστή θέση για να διορθωθούν οι ανωμαλίες στο ισχίο και να αναπτυχθεί φυσιολογικά. Το παιδί φορά τον κηδεμόνα για αρκετές εβδομάδες και αφαιρείται μόνο στην κλινική. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να εφαρμόζεται μόνο κατά την διάρκεια του ύπνου ή να αφαιρείται για το μπάνιο.
Μερικά παιδιά δεν ανταποκρίνονται στην θεραπεία με τον κηδεμόνα ή η διάγνωση έχει καθυστερήσει αρκετά. Η αντιμετώπιση στην περίπτωση αυτή είναι διαφορετική. Μπορεί να χρειαστεί μια μικρή επέμβαση στην βουβωνική περιοχή (διατομή προσαγωγών) και κλειστή ανάταξη του ισχίου με τοποθέτηση γύψου οσφυομηρικού υπό γενική αναισθησία στο χειρουργείο. Όταν τα ανωτέρω αποτύχουν τότε απαιτείται μια μεγαλύτερη επέμβαση για να τοποθετηθεί η κεφαλή του μηριαίου στην κοτύλη (ανοικτή ανάταξη ισχίου) υπό γενική αναισθησία. Κατόπιν στο μωρό εφαρμόζεται γύψος που ακινητοποιεί τα ισχία και τα κάτω άκρα. Ο γύψος αυτός ονομάζεται οσφυομηρικός. Η θεραπεία στο γύψο διαρκεί αρκετές εβδομάδες ή μήνες και στην συνέχεια εφαρμόζεται ένας κηδεμόνας.
Πόσο αποτελεσματική μπορεί να είναι η θεραπεία;
Tο τελικό αποτέλεσμα εξαρτάται από την βαρύτητα της πάθησης και από το πώς συνεχίζεται η ανάπτυξη της άρθρωσης. Έτσι ο γιατρός δεν μπορεί να δώσει εγγυήσεις. Για την μεγάλη πλειοψηφία των παιδιών, αποτελεσματική θεραπεία σημαίνει ότι θα είναι ικανά να έχουν μια δραστήρια και φυσιολογική ζωή.